Tika Riso Nimso Ningkan Esek Athepi (2020)

Tika Riso Nimso aHemphang Athepi/Theme:
Eli kadokave atum aphan akeme klem lonang (Galasia 6:10).
Ningkan 2020, Niphai 6th Jangmi achiklo


Akeme Kerik ke Kerrota Akeme si Rot Longji.


Enut a’osopi Sweden adetpi along Stockholm pu arongsopi pen botor-bokan nampi namdur kapemethu nangji akenangsot pu alamthe aphuthak arta jumhek ahut pensi kachesong pon ajoine non anke somindar angkangpi ansi angtong nangthebom. La kadokave kapangcheng lake Greta Thunberg pen henlo. Arta nerkep (8 years old) ahutsi ‘Climate Change’ pu arju longlo, anparta lo-charli ahem angdeng arlo lam arjan kapaklang pon hagor along a-ot’e pen kapasa’ur “an island of plastic in the south pacific” pu thek ponlonglo, lapen manghuhaksi kopi apotsi majok ta kemesen aphan klemkle abang avedetmas pusi mathalo. Labangso animsopi arta Kre-esi ahut lam kachingki ingtonponkoksi mate chingkike detsi “Selective Mutism” pu hot ponsi kechengsi kachesong akengkam angdeng dengponlo lake lamthe lapen kachingki ajakong ko’an kethe pu klardak pen kapachiniji lapen ardi ke’en pon nangji pu aphan. Lapen Kre-pho arta ahut Bida kacharli pen sitame ingtonponkoksi Stockholm arongsopi along Riksdag (Swedish Parliament) athengno kachesong padoponlo.

Halaso ahut kachesong aphuthak lamthe kapele lapuhenlo, angtan Carbon kapetet kekhang pon angdeng asai jongsi Sweden adetpi rat-pangri atum pen dengponpe pulote non kachesong asonthotsi thek pon longverji. Greta Thunberg ove-kimi atum aphan kepha lapuhenlo– apor do’olang pu kamatha pen ke najok ta ledamdelo, pima apor theihek’lo. Ningkethedam Kethe keding atum pachun pon un’e det’lo, lake jatsemet press lapen politicians atum henlo labangso aputhak kaparsik avedet ajoine langcharidunde det mate kelangchardun kave det ke. Erideng keklem ponvek nangji arpu etum klemvek nangji. Pini henlo kapangcheng arni. Anuttin aphanta inghap ingpudanglo.

Nordic Council pen Greta Thunberg aphan Nobel Peace Prize anong’e kapajir ponji pu amen dodunlo pima Nordic Rat-Pangri adet’an angbong botor kopusonsi kapemeponbomji pu aputhak Greta chethe kimi kevan asonsi kachingki kachethan kachingvai along sitame vanlo. Botor kemesen nangji pu aphan lapen pirbi abolon kapekon kedetji aphan ardi kedo asai klem ponlo Greta Thunberg, sitame alangphan penang’an lam karbok ahir ingtangrak pen kepu atum ta dolo. U. S. Treasury Stevan Mnuchin Greta Thunberg aphan lam arbok ponsi pulo College along Economics porhe chepatang det ansi lapuson botor-bokan kepemethu pon bomji pu keklem kerip arpu kedo rat-pangri atum aphan alang thanbang ason cheplang nangji. Enut Fox News along lam kesek-kesoi abang mate commentator Greta Thunberg aphan Swedish a-oso kamatha akeso mate aphu keso kelong abang pusi pulo. Lapen Fox News along Laura Ingraham mei kangthur abangpi ta lapusi pinrem ponlo, Greta Thunberg ke America ariso nimso atum aphan aphu kapahili pen kethe keding atum aphan kapano toi abanglo. Lason thakthaksi do’olang lam karbok pen kapinrem atum.

Setame kacharvosai aphuthak arlo eson ahokpet alam ke lahenlo, Somindar angkang monit kedo’an nampi-namdur thengpi thengphrang pen akeme ekapajir ason an emethang aphan kachepador akele kedo pen kapanohok lapen pirbi abolon kapekon ajoine non etum kacholik long athe kachethek long lake panungkukji pu un’e. Ahok acho athepi alam ke lahenlo ke’e atengsi athe ta cholik longji, keklem atengsi ale ta chelongthuji.

Mohor along Thare Haidong Ingti
'Do good to all'.
A. D. 48 malom Paul Galasia arongsopi along hadak kedo mondoli aphan an lapuson’si thanpare lo “Pima monit kopima kerik, kerotta lasi rot longji” (Galasia 6:7). Labangso thanpare alam kopi apotsi pale dam nangkok? Atheke Paul kechengsi missionary asai kedam pen kachevangthu  Antioch along an Jihudi-kalidet atum Kejok aBirta Keme dengtanglo pu birta kepi damthu ahut Galasia arongsopi amondoli along ahok’he thangbang atum damsi padikdak damsai ajoine si ningje lo. Ahok’he kejok alam kethan dam atum, Jihudi aron abe kapaklem toi asong, kejok kelongvekji aphan Kachejok Aloh Barim aron deng nangji lapen aron ateng klem nangji pusi thandam lo. La ahok’he kejok alam kethan dam ajok penang’an atum chingbei dunsi reng-rot asai angdeng antame deng ponlo. Lasi Paul Lo-kido ketok kejut angdengpi along Galasia amondoli along kedo’an atum aphan chepebihek pen kachepekeng pon nangji lapen anghor chinghor seroi nangji pu alam than ponlo (kelang pon nangji Galasia 6:1-2). Todd Wilson ketok alo-thui ‘Galatians Gospel-Rooted Living’ along kejongdam lapuhenlo, kelangmesen alon kedo ason an kaphalangno, kahijik mate kapasa’ur lake monit a’ot kelangno ajoine apotsi Galasia mondoli kekroi asong atum aphan hangsi lahui kapamethuji, kapalangmethuji aphan phasi paklemtoilo.

Paul athikpet pen keklem lapen ahokpet karjong pen kacherap abang kopi asai athe cholik longji pu sodak pen than tangdet aphi (kelang pon nangji angdengso 1, 3, 8) Galasia amondoli asor atum aphan karne kephan pen ningkaperung, ningkapethe alam thanlo, “Lasi ili akeme akam keklem lak-ledet lonang, pima ili keklem o-edet lote, mo arnisi athikpet apor ahut ili rot longji. Lasi ahut keme kelong aling ili kadokave atum aphan akeme klem lonang, jasemet ke kekroi akorte atum an aphan akeme klem lonang.” Charles B. Cousar, Columbia Theological Seminary along thanbang,  ‘A Literary and Theological Commentary’ alo-thui along angdengso 9-10 an kepu dam ke ningkeding lapen kachechak’un ajakong pen akeme keklem lake mo kevangji sining hem rengme  nanglele tik ladak pirthe along dotik’an akeme klem pon ver nangji pu aphan si Eschatology lapen Kairos ardi kedo alamthe pen than pon pajir. Angdengso kep (v. 10) ‘Kadokave’ pu alamthe Greek alamthe pen πάντας – pantas‘everyone’ (lo-thui kelang pon Baker Exegetical Commentary on the New Testament, pg. 388), pusi kepu dam atheke akeme keklem ahoi ave pin pensi klem nangji. Lapen jongsi kadokave aphanta akeme klem ponlo tangte ale mate athe keme dak pirthe dotik sitame cholik longvekji.

Lasi pini akai pirthe along langdam lote kanohok, kechokche, kachihili, kacharvosai, kachelang un’e, ning-esi kedothekthe, kachingri kave, lapen kacherap kacheto kave akele ang’ang kedo si najokta thekdam longji apotsi hem esi pen kechenglok, rongrup arlo lapen mondoli arlo, khei lapen det aphan etum akeme kadokave aphanta klem pon lonang. Akeme kerik abang akeme rot longji.

Comments

Popular posts from this blog

Bible Stydy: Lun 149 (Psalms 149)

Bible Study: Psalms 2 (Lun Hini)

Bible Study: Lun Pharo-esi-ra-Phokep (Psalms 150)